فسفر
فسفر
عنصر فسفر (Phosphorus) كه با علامت P نشان داده مي شود يكي از سه عنصر فرمول هاي كودي npk به شمار مي رود. اين سه عنصر از جمله ضروري ترين عناصر مورد نياز گياه به شمار مي روند. اين مقاله به طور مختصر اما مفيد به شرح نقش فسفر بر عملكرد و رشد گياه خواهد پرداخت.
عنصر فسفر براي رشد طبيعي گياه و بلوغ آن عنصري اساسي به شمار مي رود. همچنين مي توان گفت فسفر نقش اساسي در فتوسنتز، تنفس، ذخيره و انتقال انرژي، تقسيم سلولي، بزرگ‌شدن سلول و بسياري ديگر از فرآيندهاي موجود در گياه را دارد.
نقش حياتي فسفر در گياهان
عنصر فسفر به عنوان يك عنصر كليدي در ساختار گياه، باعث نگه داشتن گياه در فاز زايشي خواهد شد. اين عنصر در بسياري از واكنش هاي شيميايي اصلي گياه نقش دارد. يكي از اصلي ترين واكنش هايي كه در آن شركت دارد، جذب انرژي خورشيد و تبديل آن به مواد غذايي قابل استفاده براي گياه مي باشد. فسفر از جمله اجزاي مهم DNA و RNA گياه به شمار مي رود كه علاوه بر آن ارتباط اين دو را تضمين خواهد نمود.
فسفر هم به‌عنوان يكي از اجزاي كليدي در ساختار گياه محسوب مي‌شود و هم به‌عنوان يك كاتاليزور در بسياري از واكنش‌هاي بيوشيميايي اصلي، نقش دارد. فسفر به‌طور اختصاصي در جذب و تبديل انرژي خورشيدي به تركيبات قابل استفاده گياه مؤثر است. در نتيجه قوت گياه و سلامت تغذيه اي آن تحت تاثير عنصر فسفر مي باشد.
از جمله فرآيندهاي رشدي كه مخصوص به فسفر مي باشد مي توان به موارد زير اشاره نمود:
– تحريك رشد ريشه ي گياه
– افزايش در استحكام ساقه و شاخه
– نگه داشتن گياه در فاز زايشي و تحريك گلدهي و توليد دانه
– افزايش ظرفيت تثبيت نيتروژن در لگوم‌ها
– پشتيباني از رشد و توسعه گياه در دوره ي چرخه زندگي گياه
– افزايش كيفيت نهايي محصول
– افزايش مقاومت گياه در مقابله با عوامل بيماري‌زا
كمبود فسفر در گياه
دشواري شناخت كمبود عنصر فسفر در گياه به آن علت است كه دوره ي نهان دارد و گياه كمبود فسفر را تا مدت زيادي در ظاهر خود عيان نمي سازد. معمولا كشاورزان زماني متوجه كمبود عنصر فسفر مي شوند كه ديگر دير است. اما مي توان گفت علائم كمبود فسفر در گياهان اكثرا به صورت موارد زير خود را نشان مي دهد:
– تغيير رنگ برگ ها به سمت سبز مايل به آبي تيره
– تغيير رنگ ساقه به سمت بنفش كه اين درجه ي بنفش شدگي به ساختار ژنتيكي گياه مربوط مي شود
– بعضي از گياهان مثل ذرت، تغيير رنگ ناگهاني در اثر كمبود فسفر از خود نشان مي دهند
فسفر تحرك زيادي در اعضاي گياه دارد، وقتي كمبود آن ايجاد مي‌شود، از بافت‌هاي پير به سمت بافت‌هاي جوان و قسمت‌هايي كه در حال رشد فعال هستند حركت مي‌كند. زماني كه يك گياه در وضعيت بلوغ به سر مي برد، فسفر به سوي بخش هاي توليد ميوه حركت مي‌كند زيرا در اين قسمت ها به انرژي بالايي نياز است. كمبود فسفر در مراحل انتهايي رشد گياه بر روي رشد دانه و تكميل رشد محصول تأثيرگذار مي باشد. درصد كلي جذب هر يك از مواد مغذي در مراحل انتهايي رشد در فسفر نسبت به نيتروژن و پتاسيم بيشتر است.
برچسب: ،